Konut üretimini hızlandırmak ve konuta erişimi kolaylaştırmak için kamu gücü vasıtasıyla yani devlet kanalıyla uygun arsa geliştirilmesi ve konut kredilerindeki kısıtlamaların kaldırılması öncelik arz ediyor.
Deprem binaları da dönüştürdü
Özellikle yaşadığımız büyük “26 Şubat depremi” nitelikli ve dayanıklı konut üretiminin ne derece gerekli olduğunu ortaya koyarken son olarak İstanbul’da şahit olduğumuz Silivri depremi konut yapıcılarının dapha rasyonel kararlar almasının ne derece önemli olduğunu da bizlere göstermiş oldu. Bir taraftan Hatay, Adana, Adıyaman, Malatya ve Gaziantep’te devam eden devlet destekli konut edindirme projesi pozitif sonuçlar verip bölgenin geleceği için umut vadederken aynı durumun diğer kentler için, özellikle deprem kuşağında yer alan bölgeler, uygulanması çalışmaları zorunlu kılıyor.
Devlet eliyle arsa geliştirilmeli
Vatandaşlara yönelik atılması gereken adımları sektör temsilcileri de öneriler halinde duyuruyorlur. Ekonomik Bakış dergisine açıklamalarda bulunan sektör temsilcileri öncelikli olarak uygun arsa geliştirilmesine dikkati çekiyorlar. Bu öneri, kamu eliyle üretilecek planlı arsaların, özel sektörün hız ve kalite kabiliyetiyle buluşturulmasını amaçlıyor.
Maliyet farkı ortaya çıkıyor
Sektör temsilcileri şu görüş üzerinde duruyorlar: “Türkiye’de arsa maliyetleri, gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında son derece yüksek bir seviyede. ABD ve Avrupa Birliği ülkelerinde arsanın toplam proje bedeli içindeki payı yüzde 15’ler bandında. Fakat bizde özellikle İstanbul gibi büyükşehirlerde bu oran yüzde 40-50’nin altına kolay inemiyor. Bu ciddi maliyet farkı, konuta erişebilirliği doğrudan etkiliyor. Konut ihtiyacının ve arz eksikliğinin fazla olduğu bölgelerde, yerine ve bölgesine göre, kamunun üreteceği arsaların toplam geliştirme maliyeti içindeki payı yüzde 10-20’yi geçmeyecek şekilde özel sektöre vadeli olarak verilmesi önemli bir çözüm olacaktır.”
Vatandaş banka dışı arayışa girdi
Vatandaşlar ev sahibi olabilmek için sıkı para polutukasının yansımalarının etkisini üzerinde hissediyor. Keza kredi maliyetlerinin ağırlaşması. Faizleri yüksekliği ve konut ediniminde bankaların çok farklı alanlarda ve bütçeli rakamlar ortaya koyması alımı zorlaştıran etkenler arasında önemli bir ağırlığa sahip. Ev almak isteyen vatandaşlar son dönemde faizsiz finans sistemlerini alternatif kurtuluş yolu olarak görüyor. Araç alımında ve ev alımında katılım bankalarından ziyade tasarruf finansman şirketleri devrede böylelikle bankasız kredi arayışı da tırmanmış durumda.
Yüzde 40 daha kolay erişim imkanı
Uygun fiyatlı ekonomik konut üretimi için Gayrimenkul şirketleri de taleplerini iletiyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na talepler sunulurken burada yapılacak iyileştirmelerin ekonomik konut üretimini hızlandıracağı ve sektörün ihtiyaca cevap verebilmesinin önünü açacağına dikkat çekiyorlar. Kamunun planlı arsa üretim gücü ile özel sektörün hız ve kalite kabiliyetini bir araya getirecek model sayesinde vatandaşların konuta yüzde 40 daha uygun ulaşabilecekleri dile getiriliyor.
Kredi kısıtlaması bitecek mi?
Kredi kısıtlaması ve bu alandaki birtakım zorluklarla alakalı Hazine ve Maliye Bakanlığı ile temaslar sürüyor.Bu kapıyı gayrimenkul sektör temsilcileri zorluyor. Enflasyonun aşağı yönlü seyri bu konuda bizi pozitif anlamda umutlandırıyor. Kısıtlamanın bir an önce kaldırılması talep edilirken kısıtlamaların bu yıl içerisinde kalkacağı düşüncesi de hakim.
Mantıklı seçenek arayışı
Konut kredisiyle ev almak, bazı durumlarda mantıklı olabilir. Ancak borç yükü, yüksek faizler ve ekonomik dalgalanmalar büyük bir risk oluşturabiliyor.Diğer taraftan, kredi olmadan ev sahibi olmanın maliyetli olması, krediyi cazip kılmakta. Ev alacak vatandaşların finansal durumu, geliri ve kredi koşulları dikkatlice değerlendirmesi burada öne çıkar kriter.
Bankaların yıllık konut kredi faizleri ortalama 3.5-4 bandında hareket ediyor.
“Aldığın an kardasın” güdüsü
Vatandaşlar otomobilde olduğu gibi konut alımında da “aldığın an kardasın” düşüncesiyle hareket ediyor. Elinde biraz birikimi bulunanlar enflasyonist ortamda paralarını mevduatta tutmaya çalışsalar da orta vadede gayrimenkul edinimine yönelmekteler. Bu yıl ipotek oranları düştükçe, ev alıcıları için karşılanabilirliğin iyileşmesi de bekleniyor. Envanterin de büyümesi bekleniyor, bu da fiyat artışını ılımlı hale getirmeye ve ev bulmayı kolaylaştırmaya yardımcı bir tesir olabilir. 2025 yılı içerisinde ev satın almak için iyi bir yıl olduğunu, ileriki yıllarda fiyat maliyet makasının daha da açılabileceği kanaati de hakim.
