Kızıldeniz’de sular, Yemen’deki Husilerin, İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana şiddetli saldırılar düzenlediği Gazze Şeridi ile dayanışma kapsamında Kızıldeniz’de İsrail’in sahibi olduğu veya işlettiği kargo gemilerinin yanı sıra İsrail’e veya İsrail’den mal taşıyan gemileri füze ve insansız hava araçlarıyla hedef almasıyla ısınmaya başladı.
Deniz ticareti tehlikede
Husilerin 10 Ocak’ta da İsrail’e destek olduğu gerekçesiyle Kızıldeniz’de ABD’ye ait bir gemiyi füze ve kamikaze dronlarla hedef alması gerilimi daha da arttırdı. Bunun ardından ABD de küresel deniz ticareti güvenliğinin tehlikeye girdiği gerekçesiyle 18 Aralık’ta bir grup ülkenin katılımıyla Husi güçlere karşı “Refah Muhafızı Operasyonu” adında çok uluslu “deniz görev gücü” oluşturulduğunu açıkladı.
Rotalar değiştirildi
ABD ve İngiltere, bugüne kadar, “Gazze’ye destek” gerekçesiyle Kızıldeniz’den İsrail’e giden gemilere saldırılar düzenleyen Yemen’deki İran destekli Husilere ait 91 hedefi vurdu. Bu gelişmelerin ardından uluslararası firmaların çoğu son zamanlarda deniz seyrüseferinde önemli bir yeri olan Babu’l Mendeb Boğazı ve Kızıldeniz’e alternatif olarak Ümit Burnu rotasına yöneldi.Husilerin İsrail ve ABD’ye bağlı gemilere yönelik saldırıları nedeniyle Babu’l Mendeb Boğazı’ndan geçen gemilerin maliyeti yüzde 170’e varan oranlarda arttı. Bu da gemi şirketlerinin bu rotadan seferleri iptaline yol açtı.
Nakliye için ağır maliyet
Dünyanın en büyük konteyner şirketi İtalyan-İsviçre ortaklı Mediterranean Shipping Company (MSC), bir basın bülteniyle müşterilerini, 12 Şubat’tan itibaren ABD’ye giden konteyner trafiğinin bir kısmı için ek fiyat artışları konusunda uyardı.Nakliye şirketi Honor Lane ise Kızıldeniz’deki durumun 6 ay, belki bir yıl kadar devam edebileceğini düşündüklerini; böyle bir durumda nakliye fiyatının yüksek olmasının ve ekipman sıkıntısının devam etmesinin de beklendiğini belirtti.
Avrupa ekonomisine negatif etki
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) verilerine göre, Kızıldeniz’deki krizin 2024 yılının birinci ve ikinci çeyreğinde enflasyonun yarım derece artmasına yol açacağı tahmin ediliyor.Kızıldeniz’deki kriz, Avrupa’nın, “Avro Bölgesi ekonomisinin faiz oranlarının bu yıl yüzde 4’ten düşürülme ihtimaline ilişkin” umutlarını söndürüyor.Avrupa Merkez Bankası, enflasyonu düşürmek için Temmuz 2022’den itibaren art arda 10 faiz artışı gerçekleştirdi.
Orta Doğu üzerindeki etkiler belirsiz
Orta Doğu’da ise özellikle Husilerin geçen gemilerin tamamını hedef almaması nedeniyle pek çok ülkenin ekonomisinde enflasyon beklentileri hala belirsizliğini koruyor.Bu konuda Ürdün’ün başlattığı girişim, Kızıldeniz’deki gerilimle mücadele ve mal arzı üzerindeki olası etkileri öngörme açısından petrol ithal eden çoğu Arap ülkesi için model teşkil edebilir.
