Yastık altı altınların ekonomiye kazandırılmasına yönelik yeni tedbirlerin ayrıntıları belli oldu. Bu kapsamda, kuyumcu, rafineri ve banka arasında üçlü bir mutabakat veya teyit sistemi oluşturulacak.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, “Türkiye Ekonomi Modeli Yeni Adımlar ve Enflasyon Tedbirleri Tanıtım Toplantısı“nda yaptığı konuşmada, yastık altı altınların ekonomiye kazandırılması için, karşılığı TL tutarlarıyla altın dönüşümlü mevduat ve katılım hesabı açılarak değer korumasından faydalanılabileceğini açıklamıştı.
Hazine ve Maliye Bakanlığından alınan bilgilere göre, yastık altı altınların ekonomiye kazandırılmasını amaçlayan yeni sistem, rafinerileri ve bankaları daha sıkı bir iş birliğine sevk edecek, rafineriler ve kuyumcular anlaşarak kendi toplama ve dağıtım kanallarını oluşturacak.
Kuyumcular üzerinden sisteme aktarılabilecek
Vatandaş, kuyumcular üzerinden ziynet, meskuk, işlenmiş ve hurda gibi fiziki altınlarını sisteme aktaracak ve sistemden çekebilecek. Vatandaşın fiziki altın teslim ve çekim sürecinde herhangi bir mağduriyet yaşamamasını sağlayacak teknolojik altyapı rafineriler tarafından oluşturulacak ve bankalar tarafından da doğrulama altyapıları ile desteklenecek.
3'lü teyit sistemi oluşturulacak
Kuyumcu, rafineri ve banka arasında üçlü bir mutabakat veya teyit sistemi oluşturulacak. Vatandaş fiziki altınını teslim ettiğinde isterse bankalarda bulunan altın hesaplarına isterse teslim ettiği altının Türk lirası karşılığının TL cinsi hesaplarına aktarımını talep edebilecek.
Bu aktarım işlemi, anlaşmaya göre kuyumcu veya rafineri tarafından anlık olarak gerçekleştirecek. Hesaba aktarım yapıldığına ilişkin bilgilendirme sistem tarafından sağlanacak. Böylece ilgili kişi kuyumcuda işlemini bitirmiş, fiziki altınını teslim etmiş ve finansal kuruluş olan bankaya altın veya TL olarak aktarmış olacak.
Fiziki olarak da çekilebilecek
Finansal sisteme bu yöntemle kazandırılan fiziki altın, kuyumcu tarafından rafineriye teslim edilecek. Rafineri tarafından da rafinajı yapılmış altın bankaya iletilecek. Söz konusu fiziki altın, karşılık olarak banka nezdinde tutulacak.
Kişiler, finansal sisteme aktardığı altın tasarrufunu, tercih ettiği şekilde değerlendirildikten sonra tekrar fiziki olarak çekmek istediğinde kuyumcu ve banka dağıtım kanalları üzerinden rahatlıkla çekebilecek.
Hem değeri korunacak hem de TL cinsi kazanç sağlanacak
Hali hazırda bulunan altına ilişkin hesap türlerine ek olarak yeni hesap türleri üzerinde bankalar tarafından çalışma yapılacak.
Ayrıca bankalarca finansal sisteme kazandırılan altınlar karşılığında hesap sahibine diğer bankacılık ürünlerinde kredi faiz oranı indirimi gibi çeşitli avantajlar sağlanmasına yönelik çalışmalar yürütülecek.
Bahsedilen sistem üzerinden bankalara aktarılan fiziki altın karşılığı TL tutarların “Altın Dönüşümlü TL Mevduat / Katılım Hesaplarında” değerlendirilebilmesini teminen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından gerekli düzenleme çalışmaları yapılacak. Böylece kişi, tasarrufunun değerini korurken aynı zamanda TL cinsi kazanç sağlamış olacak.
Finansal sisteme aktarılan altınlar vatandaşların tercihleri doğrultusunda nemalandırılabilecek.
‘Çeyrek hesabı’ uygulaması
Söz konusu sisteme ek olarak kişilerin darphane üretimi ziynet altın tasarruflarına özel olarak katılım bankalarında ve kamu bankalarında doğrudan çeyrek hesabı açma uygulaması da 1 Mart'tan itibaren başlayacak.
Örneğin, bir kişi 10 çeyrek altını banka şubesine götürdüğünde açtığı altın hesabının bakiyesini çeyrek altın cinsinden takip edebilecek. Bu çeyrek altın hesaplarında belirlenen şekillerde değerlendirildikten sonra bire bir hesabında gözüken altın miktarını fiziki olarak çekebilecek. Darphane bu süreçte gerekli ekspertiz desteğini bankalara sağlayacak.
Çeyrek katılım ve vadeli hesaplar uygulaması da 15 Mart'tan itibaren uygulamaya alınacak.
1500'ün üzerinde kuyumcu sisteme dahil olacak
Toplama kanallarının genişletilmesi için halihazırda banka ve rafinerilerin sahip oldukları kuyumcu ağları yaygınlaştırılacak, mart ayı itibarıyla her ilde en az bir kuyumcu olacak şekilde uygulanacak ve 1500'ün üzerinde kuyumcu sisteme dahil olacak.
Bankalar her ilde en az bir şubesini bu sistemle ilişkilendirecek. Altın toplama sürecinde bugüne kadarki uygulamalardan farklı olarak bankaların bazı şubeleri toplama işlemlerine sürekli aracılık edecek.
Kuyumcuların, bankaların ve rafinerilerin ayrı ayrı altyapıları üzerinden toplama ve teslim işlemlerini gerçekleştirmesi yerine, ortak bir platform üzerinden bu işlemlerin yapılmasına yönelik çalışmalar yapılacak.
Hem kişilerin altın tasarruf talebini karşılayacak hem de doğrudan fiziki altın üretimine sebebiyet vermeyecek şekilde dijital altın çalışmalarına hız verilecek.
Takasbank tarafından uygulamaya koyulan altın transfer sisteminin yaygınlaştırılması ve geliştirilmesi yoluyla yatırımcılar, bankalarda bulunan altın hesaplarının transfer işlemlerini kolaylıkla gerçekleştirebilecek.
