Türkiye ulusal enerjisini devreye almak için seferber olurken uluslararası stratejik değeri bakımından enerjinin çeşitlendirilmesi noktasında da adımlar atılmaya çalışılıyor.
Doğalgaz Boru Hatları
Rusya – Türkiye Doğalgaz Boru Hattı (Batı Hattı)- Mavi Akım Doğalgaz Boru Hattı (Mavi Akım) – Doğu Anadolu Doğalgaz Ana İletim Hattı (İran – Türkiye)- Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı (BTE) – Türkiye-Yunanistan Doğalgaz Enterkonneksiyonu (TYE)
Petrol Boru hatları
Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Boru Hattı, 1.768 km uzunluğunda, Azerbaycan Bakü yakınlarındaki Sangaçal Terminali’nden gelen petrolü, Türkiye Akdeniz kıyısında Ceyhan deniz terminaline; Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye üzerinden geçerek taşıyan petrol boru hattı.
Ceyhan-Kırıkkale Petrol Boru Hattı, Adana, Yumurtalık’tan Kırıkkale’ye ham petrol taşıyan petrol boru hattıdır. Devlet kuruluşu olan BOTAŞ tarafından işletiliyor.
Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı (Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı), Irak’ın kuzeyinden Kerkük çevresinin petrolünü, Adana’nın Yumurtalık ilçesine ulaştıran petrol boru hattı. Irak’ın en büyük petrol ihraç hattıdır. Boru hattı, her iki hükûmetin 27 Ağustos 1973 tarihinde imzaladığı anlaşma ile yapılmaya başlandı.
Ünye-Ceyhan Boru Hattı, Ünye ile Ceyhan arasında oluşturulmak istenen petrol boru hattı. Kazakistan ve Azerbaycan’dan gelecek petrolü Boğazlar’dan geçirmeden Akdeniz’e indirmeyi hedefliyor.
Enerji filosuna katkı
Türkiye’nin enerji filosu, iki yeni gemi ile güçlendi. Türkiye Petrolleri, birbiriyle aynı özelliklere sahip ikiz gemileri satın aldı. Filoya katılan 7’nci nesil derin deniz sondaj gemileri, enerjide tam bağımsızlık yolunda önemli bir görev üstlenecek.Yeni gemilerin alımı öncesi Türkiye, en büyük 5’inci enerji filosuna sahip ülke konumundaydı. Enerji filosunda bulunan Fatih, Yavuz, Kanuni ve Abdülhamid Han derin deniz sondaj gemileri, aktif olarak Karadeniz’de Sakarya Gaz Sahası’nda kullanılıyor.
Sıralamada yükseliyor
Somali’deki ilk kıtalararası görevinden Mavi Vatan’a dönen Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi yeni görevine Filyos’ta hazırlanırken Barbaros Hayrettin Paşa Sismik Araştırma Gemisi de Karadeniz’de görev yapıyor. Türkiye’nin enerji filosunda derin deniz sondaj ve sismik araştırma gemilerine ek olarak 11 destek gemisi, bir inşaat gemisi ve bir de yüzer üretim platformu bulunuyor.
GES’ler ve kurulu güç
2025’te kurulu gücün GES’lerde 22 bin 600 megavat, RES’lerde 14 bin 800 megavat, HES’lerde 32 bin 395 megavat, JES’lerde 4 bin 487 megavata çıkarılması, yenilenebilir kaynaklarının elektrik üretimindeki payının ise yüzde 47,8’e çıkarılması planlanıyor.Ülkemizde baraj ve HES sayısı 750’yi geçmiş durumda.
HES’ler kilit rolde
HES’ler özellikle yenilenebilir enerji kaynaklarının entegrasyonunda, güneş ve rüzgâr gibi sistemleri dengeleyerek enerji sürekliliğini destekliyor. Ayrıca HES’ler ani yük değişimlerine hızlı yanıt verebildikleri için şebeke esnekliğini artırarak kesintileri ve dalgalanmaları minimize ediyor. Bu özellikleriyle hidroelektrik enerji santralleri, güvenilir, esnek ve sürdürülebilir bir enerji sistemi için kilit rol oynuyor.
Ülkemizde enerjinin dağılımı
024 yılında ülkemizde üretilen elektrik enerjisinin %21,5’i, suyun güçlü ve temiz enerjisini ülke ekonomisine kazandıran hidroelektrik santrallerden (HES) elde edildi. 2024 yılında hidroelektrik santrallerden elde edilen elektrik enerjisinin, %76,4’ü depolamalı HES’lerde, %23,6’sı ise nehir tipi santrallerde üretildi.Ülkemizde 2024 yılında, elektrik enerjisi üretiminin kaynaklara göre dağılımı şu şekilde gerçekleşti; %35,2 kömür, %21,5 hidroelektrik, %18,9 doğal gaz, %10,5 rüzgâr, %7,5 güneş, %3,2 jeotermal, %3,2 biyokütle ve diğerleri.
Ulusal enerji beklentisi
Türkiye Ulusal Enerji Planı çalışmasının sonuçlarına göre elektrik tüketiminin 2025 yılında 380,2 TWh, 2030 yılında 455,3 TWh, 2035 yılında ise 510,5 TWh seviyesine ulaşması bekleniyor. Türkiye 2050 yılına kadar 20 bin megavatlık bir nükleer enerji kapasitesine ulaşmayı hedeflemekte. Akkuyu Nükleer Santrali tam olarak faaliyete geçtiğinde Türkiye’nin elektrik ihtiyacının yüzde 10’unu karşılayacak.
